Financiële gevolgen van opname in een verpleeghuis

Wat zijn de gevolgen wanneer één van beide partners naar een verpleeghuis gaat? Wij zijn Zicht op Geld en helpen partners en kinderen bij alle financiële vragen die op ze af komen wanneer hun partner, vader of moeder naar een verpleeghuis verhuist. We hebben de belangrijkste gevolgen voor je op een rijtje gezet. Wil je graag persoonlijk advies? Neem dan contact met ons op voor een vrijblijvend eerste gesprek.

Eigen bijdrage bij opname in verpleeghuis

Als je in een zorginstelling woont, betaal je een eigen bijdrage Wlz (Wet langdurige zorg). De eigen bijdrage is een bedrag dat je moet betalen als je zorg ontvangt vanuit de Wlz, zoals in een verpleeghuis. Deze eigen bijdrage is een manier om bij te dragen aan de kosten van de zorg, naast wat de overheid vergoedt.

De eigen bijdrage verpleeghuis berekenen

De eigen bijdrage wordt berekend door het Centraal Administratie Kantoor (CAK). Het CAK kijkt naar je inkomen van twee jaar eerder (zoals geregistreerd bij de Belastingdienst) en houdt ook rekening met je spaargeld of ander vermogen.

De eerste vier maanden na opname in een verpleeghuis betaal je de lage eigen bijdrage en daarna de hoge eigen bijdrage. Als er nog een partner thuis blijft wonen dan blijf je de lage eigen bijdrage Wlz betalen. De hoogte van de eigen bijdrage hangt af van je inkomen en vermogen. Als er een partner is, tellen jullie beide inkomens en vermogens mee.

In 2024 is de lage eigen bijdrage Wlz maximaal € 1.052,20. De hoge eigen bijdrage Wlz is maximaal € 2.887,40.

Kun je wel wat hulp gebruiken bij het berekenen van de eigen bijdrage, neem dan contact met ons op.

Wat gebeurt er met de AOW bij opname in een verpleeghuis?

Ook in een verpleeghuis krijg je AOW. Als je geen partner hebt, dan blijft je AOW gelijk en ontvang je de alleenstaanden AOW. Heb je een partner dan hou je bij opname in een verpleeghuis de gehuwden AOW. Maar je krijgt wel de keuze om de gehuwden AOW om te zetten naar de alleenstaanden AOW. Dit lijkt voordelig omdat de alleenstaanden AOW hoger is, maar door deze omzetting verandert de eigen bijdrage Wlz en meer. Laat je goed adviseren voordat je deze keuze maakt. We hebben een artikel geschreven wat dieper op deze vraag in gaat: AOW bij opname in een zorginstelling.

Wij adviseren onze klanten over hun geldzaken rondom de opname in een zorginstelling. met het maken van persoonlijke berekeningen en adviezen.

Wat gebeurt er met het vermogen?

Veel mensen zijn bang dat ze hun vermogen of eigen woning moeten opeten wanneer ze naar een zorginstelling verhuizen. Dit was tot 1997 wel zo, maar daarna is de wet gewijzigd en hoeft het vermogen niet meer eerst opgemaakt te worden bij opname in een zorginstelling. Het is wel zo dat vermogen boven de grens van € 31.747 meetelt in de berekening van de eigen bijdrage Wlz. Maar je moet bijna 20 jaar in een zorginstelling wonen voordat je vermogen opgemaakt is aan de eigen bijdrage Wlz.

Toch kan het verstandig zijn om (een deel van je) vermogen op tijd door te schuiven naar de kinderen en eventueel de kleinkinderen. Vaak hebben senioren hard gewerkt en lang gespaard om het vermogen op te bouwen en de woning hypotheekvrij te maken. Dan is het zonde als dit zuurverdiende spaargeld op gaat aan de eigen bijdrage Wlz. Wij kunnen je helpen om je vermogen veilig te stellen voor de eigen bijdrage Wlz.

Eigen bijdrage verpleeghuis voorkomen en verlagen in 2024

Wanneer je te maken krijgt met opname in een verpleeghuis, kunnen er onverwachte financiële gevolgen zijn. Veel mensen maken zich zorgen over het ‘opeten’ van hun vermogen, zoals spaargeld of zelfs hun huis, om de zorg te kunnen betalen. Dit komt door de eigen bijdrage die je moet betalen voor zorg uit de Wet langdurige zorg (Wlz). Deze bijdrage wordt gebaseerd op je inkomen én je vermogen, waardoor het lijkt alsof je gedwongen wordt om je spaargeld of waardevolle bezittingen op te maken.

Er zijn verschillende manieren om de eigen bijdrage Wlz zo laag mogelijk te krijgen. Door je inkomen en/of vermogen te verlagen, daalt ook de eigen bijdrage Wlz. Je kunt niet altijd voorkomen dat je een deel van je vermogen, spaargeld en huis ‘opeet’. Maar we hebben wel een aantal tips om het vermogen te verlagen, zodat je zo min mogelijk van je huis en vermogen opeet. Hieronder een aantal mogelijkheden om het vermogen te verlagen.

  • Schenken – De gemakkelijkste manier om vermogen te verkleinen is door je (klein)kinderen te schenken. Ieder jaar mag je een bedrag belastingvrij schenken aan je kinderen en kleinkinderen. Door hier op tijd mee te beginnen kan er vele jaren vermogen belastingvrij overgaan naar je kinderen.
  • Schenken op papier – Wil je schenken maar lukt dit niet omdat het vermogen vast zit in de overwaarde van de woning, dan kun je kiezen voor schenken op papier. Hierdoor krijgt de ouder een schuld bij het kind waardoor na overlijden van de ouder het geld zonder erfbelasting overgaat naar het kind.
  • Kindsdeel opeisen – Na het overlijden van de eerste ouder blijft de erfenis van de kinderen vaak bij de langstlevende partner. De kinderen ontvangen hun kindsdeel van deze erfenis pas na het overlijden van de langstlevende ouder. Als de langstlevende ouder wordt opgenomen in een zorginstelling dan kan het voordelig zijn om het kindsdeel eerder uit te betalen.
  • Wlz-clausule in je testament – Het kindsdeel eerder uitbetalen wordt gemakkelijker met een Wlz-clausule in het testament.
  • Begin op tijd – Zolang je nog wilsbekwaam bent, kun je zaken vastleggen bij de notaris waardoor het later gemakkelijker wordt om met vermogen te schuiven. Pas je testament aan, stel een levenstestament op en begin nu al met schenken aan de (klein)kinderen.

Mijn partner wordt opgenomen in een zorginstelling

Wanneer je partner wordt opgenomen in een verpleeghuis, kan dat een emotionele tijd zijn. Er komt veel op je af en er moet van alles worden geregeld. Wij hebben ons gespecialiseerd in het in kaart brengen van de financiële gevolgen bij een opname in een zorginstelling. Onze adviseurs onderzoeken wat de verschillende regelingen betekenen voor jouw eigen bijdrage en inkomen. Wij brengen alles duidelijk in kaart in een persoonlijk adviesrapport. Zo weet je zeker dat je financiën goed zijn geregeld. Denk hierbij aan de AOW, de eigen bijdrage Wlz, toeslagen, belastingen en verzekeringen. Dit alles op basis van ‘no cure, no pay’.

Wat is het verschil tussen testament en levenstestament

Met een testament leg je vast wat er moet gebeuren na jouw overlijden. Wie er van jou erft en welk deel van je nalatenschap elke erfgenaam krijgt. Als je weinig vermogen hebt is een testament vaak niet heel zinvol en je betaalt wel afsluitkosten bij de notaris.

In het levenstestament leg je vast wie voor jou beslissingen mag nemen als jij dit niet meer wil en/of kan. Het gaat dan om beslissingen tijdens jouw leven. Het levenstestament vervalt op het moment dat je overlijdt. Ook een levenstestament moet bij de notaris vastgelegd worden.

Wat zet je in je testament bij opname in een verpleeghuis

In je testament kun je ervoor zorgen dat na je overlijden er niet te veel vermogen bij je partner in een zorginstelling komt. Hiermee voorkom je dat de eigen bijdrage hoger wordt door het vermogen. Wat je hiervoor in je testament kunt regelen is onder andere de Wlz-clausule waardoor de erfdelen van de kinderen na jouw overlijden meteen uitbetaald worden als je partner in een zorginstelling woont. Ook kun je overwegen om je partner te onterven als hij/zij al is opgenomen in een zorginstelling. Dit klinkt hard, maar als je partner is opgenomen in een zorginstelling heeft hij/zij vaak niet veel aan het extra vermogen en dan kan het beter meteen naar de kinderen gaan.

Geen testament en verpleeghuisopname

Ook als er geen testament is en één van de ouders overlijdt terwijl de langstlevende ouder in een zorginstelling woont, hebben de kinderen mogelijkheden om het vermogen buiten de eigen bijdrage voor de Wlz te houden. Ze kunnen bijvoorbeeld binnen drie maanden na het overlijden de wettelijke verdeling ongedaan maken, zodat de erfenis alleen naar de kinderen gaat.

Levenstestament en verpleeghuisopname

Een levenstestament is een document waarin je opschrijft wat er moet gebeuren met je geld en zorg als je zelf niet meer goed kan beslissen, dus als je wilsonbekwaam wordt. Wilsonbekwaam betekent dat iemand niet meer goed zelf kan beslissen over belangrijke zaken, zoals geld of zorg, omdat hij of zij dat niet meer goed begrijpt. Dit kan gebeuren door bijvoorbeeld dementie of een hersenbeschadiging.

In het levenstestament geef je een vertrouwd persoon, bijvoorbeeld je partner of je kind, toestemming om namens jou beslissingen te nemen. Met een levenstestament kun je veel regelen voor een ouder of partner die wilsonbekwaam is en in een verpleeghuis woont. Hierbij kun je denken aan de verkoop van het eigen huis en het doen van schenkingen aan de (klein)kinderen.

Met het levenstestament kun je bijvoorbeeld ook de erfenis van de eerst overleden ouder verwerpen voor de langstlevende ouder die in een zorginstelling woont. Hierdoor worden de erfdelen van de kinderen groter en voorkom je dat het vermogen op gaat aan de eigen bijdrage Wlz.

Is er niet op tijd een levenstestament bij opname in een zorginstelling geregeld en moet een eigen huis verkocht worden? Dan zal de rechter de wilsonbekwame partner eerst onder bewind moeten stellen.

Verzekeringen in de zorginstelling

Schadeverzekeringen
In een reguliere zorginstelling is er vaak een collectieve inboedel- en aansprakelijkheidsverzekering afgesloten. Soms moet je je hier apart voor aanmelden maar meestal gaan deze verzekeringen automatisch lopen zodat je in de zorginstelling woont. Wel belangrijk om dit na te vragen. Je wilt niet dubbel verzekerd zijn, maar ook niet onverzekerd rondlopen.

Zorgverzekering
Dit geldt ook voor de zorgverzekering. De basisverzekering is voor iedereen verplicht en kun je dus niet opzeggen. Maar de aanvullende zorgverzekering is na opname in een zorginstelling niet altijd meer nodig. Door dit na te vragen bij de zorginstelling voorkom je dat je te veel betaalt voor je zorgverzekering, maar ook dat je onvoldoende verzekerd bent.

Vervoer als je in een verpleeghuis woont

Wanneer je partner in een verpleeghuis woont wil je er mogelijk nog weleens samen op uit. Op bezoek bij familie en vrienden, winkelen in je favoriete stad of een museum bezoeken. Als je partner door een lichamelijke beperking niet meer bij je in de auto kan, dan wordt zo’n uitje lastiger. Maar het kan wel en er zijn voordelige mogelijkheden. Lees er meer over in ons artikel over vervoer als je in een zorginstelling woont.

Particulier verpleeghuis – kan ik dat wel betalen?

Het voordeel van een particuliere zorginstelling is dat het vaak kleiner is met meer persoonlijke aandacht dan bij een reguliere zorginstelling. Voor veel mensen klinkt dit aantrekkelijk maar ze vragen zich af of ze dit wel kunnen betalen. Want een particuliere zorginstelling is toch duur? Het grote verschil tussen een reguliere en particuliere zorginstelling zijn inderdaad de kosten. Bij een reguliere zorginstelling wordt de huur, de zorg, het eten en drinken en de schoonmaak uit de Wlz betaald. Bij een particuliere zorginstelling betaal je de huur en servicekosten zelf en wordt de zorg uit de Wlz betaald. Er zijn luxe particuliere zorginstellingen waar je duizenden euro’s aan huur en servicekosten per maand betaalt, maar er zijn ook steeds meer betaalbare locaties, zoals Dagelijks Leven.

Eigen bijdrage particulier verpleeghuis
In een particulier zorginstelling wordt de zorg geleverd vanuit een Volledig Pakket Thuis (VPT) of Persoonsgebonden Budget (PGB). In beide gevallen betaal je de lage eigen bijdrage Wlz, ook na de eerste vier maanden. Bij een PGB betaal je zelfs een nog wat lagere lage eigen bijdrage Wlz. Hierdoor kan het voor sommigen voordeliger zijn om in een particulier verpleeghuis te wonen dan in een reguliere zorginstelling waar de hoge eigen bijdrage Wlz moet worden betaald.

Wat moet ik doen bij een opname in een verpleeghuis?

Omdat de financiële situatie van iedereen net weer anders is, is er niet één antwoord voor iedereen. Zicht op Geld heeft zich gespecialiseerd in financieel advies rondom de opname in een zorginstelling. Wij geven niet alleen persoonlijk advies, maar regelen ook al het papierwerk met de instanties. Als je zeker wilt weten dat je de juiste keuzes maakt, neem dan vooral contact op voor een vrijblijvend eerste gesprek.

Wat gebeurt er met je AOW als je partner naar het verpleeghuis moet?

Als je partner naar een zorginstelling of verpleeghuis gaat, komen er veel financiële vragen op je pad. Veel van onze klanten hebben vragen over de AOW, zoals:

  • Wat verandert er voor de AOW door de opname?
  • Ik krijg een brief van de SVB dat ik de AOW mag omzetten naar alleenstaand. Wat moet ik doen?
  • Wat gebeurt er met de eigen bijdrage Wlz als ik de AOW wijzig?

Krijg je AOW in een verpleeghuis?

Als iemand opgenomen wordt in een verpleeghuis, blijft de AOW gewoon doorlopen. Als je partner naar een zorginstelling of verpleeghuis gaat, kun je ervoor kiezen je AOW om te zetten van gehuwd naar alleenstaand. Dan blijven jullie gewoon getrouwd en fiscaal partner, daar verandert niets in. Maar bij de SVB staan jullie dan als ‘duurzaam gescheiden levend’. Hierdoor krijgen jullie samen ruim € 900 per maand extra aan AOW. De alleenstaanden AOW lijkt dus heel aantrekkelijk, maar is dat vaak niet.

De eigen bijdrage als je kiest voor alleenstaanden AOW

Het CAK, dat de eigen bijdrage Wlz (Wet langdurige zorg) vaststelt en incasseert, krijgt van de SVB door dat jullie geen partners meer zijn. Hierdoor verandert de eigen bijdrage Wlz van een lage naar een hoge eigen bijdrage. De lage eigen bijdrage werd berekend op jullie gezamenlijke inkomen en vermogen. De hoge eigen bijdrage wordt berekend op het inkomen en vermogen van degene die in de zorginstelling woont. De maximale hoge eigen bijdrage is namelijk € 2.887 per maand.

Omzetten van de AOW kan veel geld kosten

Soms is de hoge eigen bijdrage lager als de opgenomen partner een laag inkomen heeft. Maar meestal zien we dat de eigen bijdrage hoger wordt na het omzetten van de AOW naar alleenstaand. Soms zo hoog dat het voordeel van de hogere AOW meteen verdwijnt door de hogere eigen bijdrage. Dan is het duidelijk dat je de AOW niet moet omzetten.

Maar ook als het voordeel van de AOW hoger is dan het nadeel voor de eigen bijdrage moet je nog even doorrekenen. Er zijn namelijk meer financiële nadelen als je de AOW omzet naar alleenstaand.

Wat verandert er nog meer?

Doordat jullie inkomen stijgt, betaal je meer inkomstenbelasting. Het hogere inkomen kan ook betekenen dat de zorg- en huurtoeslag lager wordt of zelfs helemaal vervalt. Deze nadelen staan ook in de brief van de SVB die je ontvangt over het omzetten van de AOW. Maar er zijn meer mogelijke nadelen:

  • De eenmalige overlijdensuitkering van de AOW vervalt. Omdat jullie geen partners meer zijn voor de AOW heeft de achterblijvende partner geen recht meer op deze uitkering van ruim € 1.000;
  • Als de thuisblijvende partner een WMO-voorziening heeft (zoals huishoudelijke hulp of een traplift), moet hiervoor een eigen bijdrage WMO van € 20,60 per maand betaald worden;
  • Het ouderdomspensioen (van je oud-werkgever) kan lager (of hoger) worden.

Bij de berekening of het omzetten van de AOW voor jullie voordelig is, moet je dus rekening houden met al deze effecten. En dan niet alleen voor dit jaar, maar ook voor de komende jaren. Want als dit jaar je AOW-inkomen hoger wordt, dan betaal je over twee jaar een hogere eigen bijdrage.

Kan de AOW weer terug naar gehuwd?

Gelukkig kun je de keuze voor de alleenstaanden AOW éénmalig terugdraaien naar de gehuwden AOW. Dus heb je een verkeerde keuze gemaakt, dan kan dit weer hersteld worden. Maar dit kan niet met terugwerkende kracht, maar pas per volgende maand. Dus als je een brief krijgt van het CAK met die hele hoge eigen bijdrage, dan ben je eigenlijk al te laat. Het CAK loopt vaak enkele maanden achter met deze brieven, dus dan moet je toch een paar maanden die hoge eigen bijdrage betalen. Belangrijk dus om dit vooraf goed door te rekenen.

Wij bieden hulp

Veel senioren bellen ons nadat ze navraag hebben gedaan bij de SVB en het CAK om meer duidelijk te krijgen over de gevolgen van het omzetten van de AOW naar alleenstaand. Maar deze instanties kunnen alleen iets zeggen over wat er bij hun gebeurt, niet over andere instanties en het totaalplaatje.

Wij bekijken de hele financiële situatie van iemand om duidelijkheid te geven over de beste keuze voor de AOW.  Wij kijken verder dan alleen de AOW en vinden nog meer voordelen. Wil je zeker weten dat je geen dure fout maakt? Lees meer over onze dienst Financieel Ontzorgd of vraag direct een vrijblijvend kennismakingsgesprek aan. We kunnen dan precies uitleggen wat we voor je kunnen betekenen.